Η βουλιμία είναι μια αναγνωρισμένη πια διατροφική διαταραχή
Ο πάσχων τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού, έχοντας την αίσθηση ότι έχει χάσει τον έλεγχο. Ασφαλώς, σαν πάθηση έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για περισσότερη έρευνα και μελέτη. Στη βιβλιογραφία είχε περιγραφεί από τον γιατρό Albert Stunkard το 1959 και φυσικά είχε συνδεθεί με την παχυσαρκία. Τα τελευταία χρόνια πιστεύεται, ότι η βουλιμία έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας στον δυτικό κόσμο, σαν συνέπεια της προσπάθειας των ανθρώπων για συνεχή και πλήρως στερητική δίαιτα. Έχουμε πια καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι για όποιον πάσχει από βουλιμία είναι καλύτερα, σε πρώτη φάση, να τον βοηθήσουμε να ξεφύγει από το ίδιο του το σύνδρομο, παρά να προσπαθήσουμε να τον υποβάλουμε σε δίαιτα με σκοπό τη μείωση του βάρους του.
Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι ψυχικά νοσήματα που περιλαμβάνουν κυρίως τη ψυχογενή ανορεξία, τη ψυχογενή βουλιμία και την επεισοδιακή υπερφαγία. Η παρατήρηση αυτών των διαταραχών αυξάνεται σε συχνότητα με την πάροδο του χρόνου, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Συνήθως εμφανίζονται νωρίς στη ζωή του ατόμου και αρχίζουν κατά την εφηβεία, αλλά μπορούν να αρχίσουν και κατά την πρώιμη ενήλικη ζωή. Σε πολλές περιπτώσεις απασχολούν το άτομο για όλη του τη ζωή, με διαστήματα ύφεσης και επανεμφάνισης. Παρατηρούνται συχνότερα σε κορίτσια εφηβικής ηλικίας και σε νεαρές γυναίκες, αλλά μπορεί να παρουσιασθούν και στους άνδρες.
Κοινό χαρακτηριστικό και των τριών μορφών διαταραχής πρόσληψης τροφής είναι η έντονη ανησυχία του ατόμου για το βάρος του και η έμμονη ενασχόληση του με την εικόνα του σώματος του. Τα άτομα που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές σε μεγάλο βαθμό αξιολογούν την προσωπική τους αξία, με κριτήριο το σχήμα του σώματος τους και το σωματικό τους βάρος.
Αλλά, τι ακριβώς είναι η διατροφική διαταραχή που λέγεται βουλιμία; Είναι μια διαταραχή, κατά την οποία ο πάσχων καταναλώνει μεγάλες μεν ποσότητες φαγητού σε μικρό χρονικό διάστημα, χωρίς να μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του και να σταματήσει την υπερφαγία. Τα επεισόδια της βουλιμίας συμβαίνουν σε συχνότητα 2 φορές την εβδομάδα για 6 μήνες τουλάχιστον και συνήθως στους παχύσαρκους ανθρώπους, χωρίς φυσικά αυτό να είναι δεσμευτικό, γιατί βουλιμικά επεισόδια συμβαίνουν πολλές φορές και σε κανονικού βάρους ανθρώπους, οι οποίοι ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το βάρος τους και ξοδεύουν περισσότερο, απ’ ότι χρειάζεται, χρόνο και προσπάθεια σε δίαιτες για τη μείωση του βάρους τους.
Για να θεωρήσουμε ότι κάποιος πάσχει από βουλιμία, πρέπει να συμβαίνουν τα εξής γεγονότα. Πρώτα, ο πάσχων να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες φαγητού, δεύτερον να τρώει πολύ γρήγορα – γρηγορότερα από ό,τι συνήθως – τρίτον να αισθάνεται ιδιαίτερα άβολα χορτασμένος και φυσικά να μην πεινάει, αλλά να συνεχίζει το φαγητό, τέταρτον να τρώει συνήθως μόνος, διότι ντρέπεται με τον τρόπο που καταναλώνει το φαγητό και πέμπτον να αισθάνεται αηδιασμένος και ένοχος μετά την υπερφαγία με αποτέλεσμα να λαμβάνει μέτρα αντιστάθμισης ( πχ: προκλητός έμετος- χρήση καθαρτικών και διουρητικών χαπιών ή και εντατική γυμναστική), που αποσκοπούν στην αποφυγή της αύξησης του βάρους.
Ο χρόνος που μεσολαβεί συνήθως από την έναρξη του προβλήματος μέχρι την παρουσίαση στον ειδικό είναι 4-5 χρόνια. Συχνά, η κρυφή τάση για βουλιμία απομονώνει τα άτομα αυτά δημιουργώντας τους αισθήματα εκνευρισμού και άγχους τα οποία συμβάλουν στην πραγματοποίηση του επόμενου βουλιμικού επεισοδίου, εντείνοντας το αίσθημα ενοχής και ανικανότητας στο βουλιμικό άτομο και δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα φαύλο κύκλο που οδηγεί στο επόμενο βουλιμικό επεισόδιο.
Το πόσο φαγητό καταναλώνουν οι πάσχοντες στα βουλιμικά επεισόδια, ποικίλλει από 2000 θερμίδες έως 10000 θερμίδες σε ένα γεύμα, αν και πολλοί αναφέρουν ότι τρώνε περίπου 600 θερμίδες (όχι ιδιαίτερα μεγάλο γεύμα), αλλά από τις συνήθως απαγορευμένες τροφές.
Παλαιότερα πιστεύαμε, ότι η βουλιμία θεωρείτο ανάγκη για περισσότερους υδατάνθρακες, δηλαδή τροφές όπως γλυκά, ψωμί, μακαρόνια, φρούτα κ.λ.π. ενώ οι σύγχρονοι ερευνητές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι μπορεί να αισθανθούμε βουλιμικές τάσεις για πάρα πολλά είδη φαγητών και κυρίως για φαγητά με μεγάλη περιεκτικότητα σε λίπος.
Για να δώσουμε λύση στο πρόβλημα της βουλιμίας θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την πρόληψη. Δεν θα πρέπει ποτέ να επιβάλλουμε τον εαυτό μας σε δίαιτες αυτοσχέδιες πείνας και δυστυχίας. Το αίσθημα της πείνας είναι ένας μεγάλος παράγοντας για να μας οδηγήσει σε βουλιμικές τάσεις.
Δεν πρέπει να απαγορεύουμε από το διαιτολόγιό μας τροφές για τις οποίες έχουμε μεγάλη αδυναμία και για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορούμε με λίγη ποσότητα από αυτό που μας αρέσει πότε – πότε να ξεγελάσουμε την όρεξή μας.
Πρέπει να βγάλουμε από το διαιτολόγιό μας τη λέξη απαγορεύεται και να την αντικαταστήσουμε με το «όχι συχνά». Όταν αισθανθούμε ότι πρόκειται να αντιμετωπίσουμε βουλιμικό επεισόδιο ας κάνουμε ένα μεγάλο μεν γεύμα, αλλά από «καλές τροφές», οι οποίες μας ικανοποιούν στη γεύση.
Αν ακολουθήσουμε τους βασικούς αυτούς κανόνες, τα βουλιμικά επεισόδια θα αραιώσουν και σιγά – σιγά θα μειωθούν στο ελάχιστο, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια.
Και, φυσικά, αν οι προσπάθειές σας δεν έχουν επιτυχία, η σύμφωνη γνώμη και συμβουλή διαιτολόγου και ψυχολόγου, θα δώσουν λύσεις στο πρόβλημά σας.
Η Ψυχογενής Βουλιμία επηρεάζει το 1-3% μαθητριών Δημοτικού και Γυμνασίου και το 1-4% του πληθυσμού των γυναικών Λυκείου. Το 80% των ασθενών είναι γυναίκες. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από Νευρική Βουλιμία αναγνωρίζουν το πρόβλημά τους.
