Γαμοπίλαφο: Η ιστορία του και το μυστικό στο κρέας
Όλοι έχουμε ακούσει για το κρητικό γαμοπίλαφο και κάποιοι το έχουμε γευτεί. Το δημοφιλές, παραδοσιακό πιάτο των Κρητικών, που δεν λείπει πότε από τα γαμήλια τραπέζια τους, έχει δημιουργήσει το δικό του μύθο.
Πάμε να μάθουμε όλα όσα μπορεί να μας δημιουργούσαν απορίες για αυτό το νόστιμο φαγητό:
Πώς φτιάχνεται, πώς πήρε το όνομα του και ποιοι είναι εκείνοι που ειδικεύονται στην παρασκευή του.
Όπως προδίδει και η ίδια η λέξη, το γαμοπίλαφο είναι το πιλάφι των γάμων. Φτιαγμένο από ρύζι, ζωμό κρέατος και στακοβούτυρο, είναι το βασικότερο πιάτο στο τραπέζι ενός γάμου στην Κρήτη. Το ρύζι στο γαμοπίλαφο, ως γαμήλιο πιάτο, συμβολίζει το “ρίζωμα”, τη γονιμότητα και τις ευχές για αφθονία αγαθών στο νεόνυμφο ζευγάρι. Άλλωστε, η χρήση του ρυζιού σε σχέση με τους γάμους είναι έθιμο. Έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα και κρατάει μέχρι σήμερα, αφού σε κάθε γάμο πετάμε το ρύζι, για να “ριζώσει” το ζευγάρι.
Η ιστορία του γαμοπίλαφου, ξεκινάει από τη Δυτική Κρήτη.
Κατέληξε όμως να γίνει παράδοση κάθε σπιτιού σε όλο το νησί, αφού μαγειρεύεται συχνά, ακόμα και για το τραπέζι της Κυριακής. Δεν νοείται κρητικό γλέντι χωρίς γαμοπίλαφο, αφού έχει ξεπεράσει το αυστηρά παραδοσιακό πλαίσιο του γαμήλιου πιάτου. Πλέον “πρωταγωνιστεί” σε βαφτίσεις, γιορτές και, φυσικά, στις εκδηλώσεις φαγητού που πραγματοποιούνται στο νησί.
Το όνομά του, ωστόσο, είναι απλώς “πιλάφι” για τους Κρητικούς. Τον χαρακτηρισμό «γαμοπίλαφο», τον χρησιμοποιούσαν μόνο όσοι κατέβαιναν από την ηπειρωτική Ελλάδα στην Κρήτη για κάποιο γάμο. Κι αν σκεφτείτε πως κανείς δε… γλιτώνει από Κρητικό και το “φίλεμά” του, καταλαβαίνετε ότι όλοι οι φιλοξενούμενοι απολαμβάνουν το ιδιαίτερο πιάτο.
Αυτό που δεν είναι γνωστό, είναι πως το γαμοπίλαφο δε φτιάχνεται από τα χεράκια της νοικοκυράς, αλλά του.. νοικοκύρη! Η παράδοση θέλει τους άντρες του νησιού να αναλαμβάνουν το έργο του πιο σημαντικού πιάτου στο τραπέζι. Και φυσικά κάθε οικογένεια έχει τον «ειδικό» της στο πιλάφι.
Αν και η παρασκευή του μοιάζει με γιορτή, καταλήγει με καθαριότητα.
Οι άντρες μαζεύονται σε μία μεγάλη παρέα, φέρνοντας μαζί τους τα τεράστια καζάνια τους και ανάβουν τις φωτιές. Εκεί βράζουν το πιλάφι και στο τέλος, αφού το ετοιμάσουν, αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο του πλυσίματος των καζανιών. Χωρίς τη βοήθεια των γυναικών!
Η γεύση του γαμοπίλαφου, εξαρτάται από την καλή ποιότητα του κρέατος.
Το γαμοπίλαφο είναι μια απλή συνταγή. Παρόλα αυτά, έχει τα μυστικά της:
οι Κρητικοί γνωρίζουν καλά ότι τα μεγαλύτερης ηλικίας ζώα είναι αυτά που δίνουν τον πιο νόστιμο ζωμό, άρα το ζυγούρι και η γίδα προτιμούνται.
Για να καταλάβετε πόσο έχει δεθεί το γαμοπίλαφο με την Κρητική κουλτούρα και παράδοση, θα σας πόυμε ότι έφτασε να γίνει και θεατρικό μονόπρακτο! Τον Ιανουάριο του 2016 ανέβηκε η παράσταση “Το γαμοπίλαφο” στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Ακολούθησαν παραστάσει στο Θέατρο Τέχνης ¨Κάρολος Κουν”. Το έργο ήταν γραμμένο από τον Πάρι Τακόπουλο, σε σκηνοθεσία του Νίκου Καλαμό.
Μετά από όλα αυτά, υπάρχει περίπτωση να πάτε στην Κρήτη και να μην παραγγείλετε ένα γαμοπίλαφο;
