Όποιο μέρος και να επισκεφθείς στην Ελλάδα σίγουρα θα βιώσεις το Ελληνικό Πασχαλινό πνεύμα με ξεχωριστό τρόπο. Κάθε μέρος της χώρας μας έχει τα δικά του έθιμα και τις δικές του παραδόσεις, που σε καλούν να τα ανακαλύψεις!
Αστυπάλαια
Την Κυριακή του Πάσχα μετά την Ανάσταση καίνε τον Ιούδα ή κατά τους Αστυπαλίτες, τον “Καΐρη”. Ο Ιούδας των ντόπιων, είναι ένα ομοίωμα ανθρώπου ντυμένου με παλιά ρούχα και δεμένο σε ξύλινο κοντάρι στην πόρτα της εκκλησίας. Στη συνέχεια αρχίζει το Πασχαλινό γλέντι, γιορτάζοντας το χαρμόσυνο γεγονός της Ανάστασης.
Ζάκυνθος
Στο νησί της Ζακύνθου, ο Επιτάφιος, γίνεται με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η περιφορά του Επιταφίου, γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μεγάλου Σαββάτου, ενώ με την ανατολή του ηλίου, ο Δεσπότης σηκώνει την Ανάσταση.
Ρόδος
Στη Ρόδο, τα παιδιά το Μεγάλο Σάββατο γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν τον «Λάζαρο». Το αντίτιμο για το τραγούδι είναι χρήματα ή αυγά, τα οποία και συγκεντρώνουν για να τα δώσουν αργότερα στους ιερείς.
Θράκη
Άλλος ένας Ιούδας που γίνεται στάχτη, είναι αυτός της Θράκης. Σύμφωνα με το έθιμο αυτό, τα παιδιά αφού φτιάξουν το ομοίωμα του Ιούδα, το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι και ζητούν κλαδιά. Αυτά θα τα χρησιμοποιήσουν την Μεγάλη Παρασκευή μετά την περιφορά του Επιταφίου, όπου βάζοντάς τους φωτιά θα «κάψουν» τον Ιούδα. Ένα μέρος της στάχτης αυτής, ο κόσμος την παίρνει για να την ρίξει στα μνήματα.
Ύδρα
Μεγάλη πρωτοτυπία στον Επιτάφιο έχει και η Ύδρα, όπου ο κόσμος τον βάζει μέσα στη θάλασσα όπου και διαβάζεται η ακολουθία. Τα πολύχρωμα βαρελότα, είναι ακόμη ένα μοναδικό θέαμα που στολίζει τον ουρανό.
Λεωνίδιο
Τι δουλειά θα μπορούσε να έχει ένα μικρό αερόστατο την Ανάσταση; Ο κόσμος, μερικές μέρες πριν, έχει κατασκευάσει μικρά μπαλόνια ή αερόστατα, τα οποία είναι φωτεινά και απελευθερώνονται στον ουρανό.
Λευκάδα
Ο Επιτάφιος όλων των ενοριών, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται στον κεντρικό δρόμο της πόλης. Καταλήγει στην κεντρική πλατεία που είναι χτισμένη από τους Ενετούς, με την συνοδεία της Φιλαρμονικής. Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, η Φιλαρμονική παίζει στους δρόμους της πόλης χαρούμενους σκοπούς, ενώ οι νοικοκυρές πετούν και σπάζουν έξω από τα σπίτια τους διάφορα πήλινα αγγεία. Αυτό το έθιμο ονομάζεται ‘’Κομμάτι’’.
Χίος
Ο διάσημος επί χρόνια ρουκετοπόλεμος είναι ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του από την εποχή της Τουρκοκρατίας, όπου οι κάτοικοι των ενοριών του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερειθιανής, δύο εκκλησιών που βρίσκονται αντικριστά, έφτιαχναν παλιά, αυτοσχέδια κανονάκια, που με τα χρόνια εξελίχθηκαν σε αυτοσχέδιες ρουκέτες. Ο ρουκετοπόλεμος είναι τόσο σημαντικός για το νησί, που ο κόσμος φτιάχνει τις ρουκέτες για το επόμενο Πάσχα, αμέσως μετά την Ανάσταση.
Λιβαδιά
Μετά την Ανάσταση και πριν καλά ξημερώσει οι Λιβαδίτες ετοιμάζουν φωτιά, με τέχνη και προσοχή. Ο ένας από αυτούς, κάνοντας το σταυρό του, βάζει φωτιά στο σωρό με τη λαμπάδα της Αναστάσεως. Με ραντίσματα νερού και συχνό χτύπημα με ένα μακρύ ξύλο, η θράκα είναι έτοιμη για να ψηθούν τα αρνιά. Το ίδιο γίνεται σε όλους τους “λάκκους” και ανεβαίνουν οι καπνοί, αναρίθμητοι και πυκνοί, σε τέτοιο βαθμό, που σκεπάζουν τον ήλιο που στο μεταξύ ανατέλλει. Στη συνέχεια γίνεται το γύρισμα των αρνιών με το γλέντι να κρατά μέχρι το απόγευμα.
Σύρος
Η Σύρος βιώνει με ιδιαίτερο τρόπο το Πάσχα, καθότι τόσο οι Καθολικοί όσο και οι Ορθόδοξοι, επιλέγουν να γιορτάσουν συγχρόνως τις Άγιες Μέρες. Οι Επιτάφιοι των Καθολικών και των Ορθοδόξων συναντώνται στην Κεντρική Πλατεία Μιαούλη, όπου γίνεται κατανυκτική δέηση και ψάλλονται τροπάρια της Μ. Παρασκευής από την χορωδία του Αγίου Νικολάου και Ιεροψάλτες.
Κως
Ο εορτασμός στη Κω ξεκινάει για ακόμη μια φορά από τα παιδιά, τα οποία παίρνουν μεγάλα κλειδιά από τις παλιές παραδοσιακές πόρτες, τα δένουν με ένα σχοινί βάζοντας μπαρούτι στη σχισμή βάζουν το καρφί στην τρύπα του κλειδιού. Το βράδυ της Ανάστασης το χτυπούν δυνατά στον τοίχο για να εκπυρσοκροτήσει και να χαλάσει ο κόσμος. Στην Κω είναι ιδιαίτερα γνωστό το γεμιστό αρνί, παρά το παραδοσιακό σουβλιστό.
Μέγαρα
Το πιο διάσημο έθιμο που έχουν οι Μεγαρείς, είναι ο Χορός της Τράτας, που επικρατεί από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Κατά την παράδοση, οι κάτοικοι ζήτησαν από τον Πασά να τους επιτρέψει να κτίσουν ένα εκκλησάκι. Εκείνος δέχτηκε αλλά με την προϋπόθεση να αρχίσουν το κτίσιμο της εκκλησίας το πρωί και να το τελειώσουν το βράδυ, αλλιώς θα τους εκτελούσε. Οι κάτοικοι κατάφεραν να τελειώσουν το χτίσιμό της το μεσημέρι και αφιέρωσαν το εκκλησάκι στον Άγιο Ιωάννη τον Γαλιλαίο. Από τότε και στο σημείο αυτό, μετά την Θεία Λειτουργία, γίνονται εκδηλώσεις όπου συγκεντρώνονται παραδοσιακά συγκροτήματα και οργανοπαίχτες Μεγαρείς όπου ο κόσμος χορεύει τον χορό της Τράτας.
Χαλκιδική
Εάν επισκεφθείς τη Χαλκιδική αυτές τις ημέρες, δεν υπάρχει περίπτωση να μην ακούσεις για το σημαντικότερο Πασχαλινό έθιμο, που ονομάζεται “Του μαύρου νιού τ΄αλώνι”. Γιορτάζεται την Τρίτη ημέρα του Πάσχα και έχει πάρει την ονομασία του από την ομώνυμη τοποθεσία πάνω στους λόφους. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό. Σιγά-σιγά πιάνονται όλοι οι κάτοικοι και πολλές φορές ο χορός έχει μήκος τετρακόσια μέτρα, ενώ τελειώνουν με τον “Καγκελευτό” χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1821. Κατά την διάρκεια της γιορτής μοιράζεται σε όλους, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι (ζωγραφίτικος), τσουρέκια και αυγά.
